Verpakkingen roepen vaak veel vragen op en worden soms misleidend gepresenteerd als milieuvriendelijk. Om door deze wirwar van informatie te navigeren, besloot ik de microcredential Ecodesign te volgen aan de Universiteit Antwerpen, onder leiding van Karine Van Doorselaer. Ontdek de basisprincipes van ecodesign en hoe ze kunnen bijdragen aan duurzamere verpakkingsoplossingen.

Ontwerp voor hergebruik

Duurzaamheid: De verpakking moet ontworpen zijn om meerdere keren gebruikt te worden zonder snel te verslijten. Materialen zoals stevig plastic, glas, metaal of duurzame textielsoorten zijn geschikter dan materialen die snel beschadigd raken.
Hygiëne: De verpakking moet gemakkelijk schoon te maken zijn tussen gebruik door verschillende consumenten of voor verschillende producten. Dit betekent dat het materiaal bestand moet zijn tegen reiniging met warm water, zeep of in de vaatwasser.
Veiligheid: De verpakking mag geen schadelijke stoffen afgeven aan de inhoud en moet geschikt zijn voor voedsel- of drankopslag indien van toepassing. Het materiaal moet ook veilig zijn voor herhaaldelijk gebruik, zonder dat er giftige stoffen vrijkomen.
Functionaliteit: De verpakking moet praktisch zijn in gebruik. Dit betekent dat het geschikt moet zijn voor het beoogde product (bijvoorbeeld lekvrij voor vloeistoffen), gemakkelijk te openen en sluiten, en mogelijk voorzien van een label om de inhoud en houdbaarheidsdatum aan te geven.
Milieuvriendelijkheid: Idealiter zou de verpakking moeten bijdragen aan een vermindering van afval en milieubelasting. Dit kan betekenen dat het gemaakt is van gerecyclede materialen, recyclebaar is aan het einde van zijn levensduur, of biologisch afbreekbaar is.
Economische haalbaarheid: De kosten voor productie, reiniging en distributie van herbruikbare verpakkingen moeten opwegen tegen de voordelen van verminderd afval en milieuschade.

Ontwerp voor recycling

Verpakkingen moeten zo worden ontworpen dat ze gemakkelijk kunnen worden gerecycled.
Gebruik van monomaterialen (één soort materiaal) wordt aangemoedigd omdat dit het recyclingproces vereenvoudigt. Monomaterialen maken het scheiden en verwerken van afval efficiënter en effectiever.
Vermindering van het gebruik van moeilijk te recyclen materialen zoals gemengde plastics of materialen met coatings.
Selecteren van materialen die effectief ingezameld en gerecycleerd zullen worden

Gebruik van gerecycleerde materialen

Verpakkingen moeten een bepaald percentage gerecycleerd materiaal bevatten om de vraag naar nieuw plastic te verminderen.
Sommige regelgevingen stellen minimale eisen aan het percentage gerecycleerd materiaal in nieuwe verpakkingen.
Controleer en check of het gebruik van recyclaat geen milieu en gezondheidsrisico’s met zich meebrengen

Afvalreductie

Bedrijven worden aangemoedigd om overbodige verpakkingen te elimineren.
Vermindering van het gewicht en volume van verpakkingen om grondstoffen te sparen en transportefficiëntie te verbeteren.

Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR)

Producenten zijn verantwoordelijk voor de gehele levenscyclus van hun verpakkingen, inclusief inzameling, sortering, en recycling.
Dit kan financiële bijdragen of organisatorische verplichtingen omvatten om recyclingprogramma's te ondersteunen.

Etikettering en informatie

Verpakkingen moeten duidelijk worden gelabeld met informatie over hoe ze correct gerecycled kunnen worden.
Informatie over de materialen die in de verpakking zijn gebruikt moet beschikbaar zijn.

Verbod op bepaalde materialen

Sommige materialen, zoals single-use plastics, kunnen worden verboden of beperkt om milieuschade te verminderen.
Regelgeving kan zich richten op specifieke producten zoals plastic rietjes, bestek, en boodschappentassen.

Inzameling en recycling infrastructuur

Overheden kunnen programma's en infrastructuur ondersteunen voor de inzameling en verwerking van verpakkingsafval.
Publiek-private samenwerkingen kunnen worden aangemoedigd om recyclingpercentages te verhogen.

Eco-design richtlijnen

Bedrijven kunnen richtlijnen volgen die ontworpen zijn om milieuvriendelijke verpakkingen te creëren.
Dit kan ook het bevorderen van het gebruik van biologisch afbreekbare of composteerbare materialen omvatten.

Belastingmaatregelen en subsidies

Sommige landen kunnen belastingen heffen op moeilijk te recyclen verpakkingen of subsidies bieden voor het gebruik van gerecyclede materialen.
Dit kan ook stimuleringsmaatregelen omvatten voor bedrijven die investeren in circulaire verpakkingsoplossingen.

Door het naleven van deze circulaire regels kunnen bedrijven in de verpakkingsindustrie bijdragen aan een duurzamere toekomst door het verminderen van afval en het bevorderen van een circulaire economie.